25 สิงหาคม 2568 สำนักข่าวต่างประเทศรายงานว่า สมาชิกรัฐสภากัมพูชาได้ผ่านร่างกฎหมายที่อนุญาตให้ผู้ที่สมรู้ร่วมคิดกับต่างชาติถูกเพิกถอนสัญชาติ
ซึ่งกลุ่มสิทธิมนุษยชนเกรงว่าจะถูกนำไปใช้ปราบปรามผู้เห็นต่าง และแอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล เรียกกฎหมายฉบับนี้ว่าเป็น “การละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศอย่างร้ายแรง” โดยสมาชิกรัฐสภาทั้ง 120 คนที่เข้าร่วมประชุมสภาแห่งชาติ รวมถึงนายกรัฐมนตรีฮุน มาเนต ลงมติเป็นเอกฉันท์เห็นชอบร่างกฎหมายฉบับนี้ ด้านกลุ่มตรวจสอบสิทธิมนุษยชนกล่าวหารัฐบาลกัมพูชามานานแล้วว่าใช้กฎหมายที่เข้มงวดเพื่อสกัดกั้นฝ่ายค้านและสร้างความชอบธรรมให้กับการถกเถียงทางการเมือง
กลุ่มพันธมิตรสิทธิมนุษยชน 50 กลุ่มได้ออกแถลงการณ์เตือนว่ากฎหมายฉบับนี้ “มีเนื้อหาคลุมเครือ” และ “จะส่งผลกระทบร้ายแรงต่อเสรีภาพในการแสดงออกของพลเมืองกัมพูชาทุกคน” แถลงการณ์ระบุเพิ่มเติมว่า “ความเสี่ยงที่กฎหมายที่ใช้ถ้อยคำคลุมเครือนี้จะถูกนำไปใช้ในทางที่ผิดเพื่อกำหนดเป้าหมายบุคคลโดยพิจารณาจากเชื้อชาติ ความคิดเห็นทางการเมือง การพูด และการเคลื่อนไหวทางสังคมนั้นสูงเกินกว่าจะยอมรับได้” “รัฐบาลมีอำนาจมากมาย แต่ไม่ควรมีอำนาจตัดสินโดยพลการว่าใครเป็นหรือไม่ใช่ชาวกัมพูชา” โดยกฎหมายฉบับนี้ยังคงต้องผ่านความเห็นชอบจากสภาสูงของกัมพูชาก่อนที่จะประกาศใช้โดยประมุขแห่งรัฐ
จากการแถลงข่าวของรัฐสภายุโรปเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ สิทธิในการเป็นพลเมืองสามารถถูกเพิกถอนได้หากมีเหตุผลว่าก่อกบฏหรือทุจริตใน 15 ประเทศสมาชิกสหภาพยุโรป และเฉพาะพลเมืองที่แปลงสัญชาติแล้วใน 8 ประเทศเท่านั้น สิทธิในการเป็นพลเมืองอย่างไม่มีเงื่อนไขได้รับการบรรจุไว้ในรัฐธรรมนูญของกัมพูชา แต่สมาชิกสภานิติบัญญัติได้แก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญเมื่อเดือนที่แล้ว โดยระบุว่า “การได้รับ การสูญเสีย และการเพิกถอนสัญชาติกัมพูชาจะเป็นไปตามกฎหมาย
“ทางด้านไกต์ ริธ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมกัมพูชา กล่าวกับผู้สื่อข่าวหลังจากผ่านร่างกฎหมายว่า “หากคุณทรยศต่อชาติ ชาติจะไม่เก็บคุณไว้” ซึ่งเมื่อเดือนที่แล้ว แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล เรียกกฎหมายฉบับนี้ว่าเป็น “การละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศอย่างร้ายแรง” มอนต์เซ เฟอร์เรอร์ ผู้อำนวยการฝ่ายวิจัยประจำภูมิภาคกล่าว “เรื่องนี้เกิดขึ้นท่ามกลางสถานการณ์ที่ทางการกัมพูชาล้มเหลวอย่างสิ้นเชิงในการปกป้องเอกราชและบูรณภาพของศาลของประเทศ” “สิ่งนี้ทำให้การปฏิบัติแบบเผด็จการของรัฐบาลยังคงดำเนินต่อไปโดยไม่มีการตรวจสอบ เช่น การข่มเหงผู้นำฝ่ายค้าน นักเคลื่อนไหว และนักข่าวอิสระ”ทั้งนี้ นักเคลื่อนไหวฝ่ายค้านจำนวนมากถูกจำคุกหรือถูกฟ้องร้องโดยทางการกัมพูชา นายเขม โสกา ผู้นำฝ่ายค้าน ถูกตัดสินจำคุก 27 ปีในข้อหากบฏในปี 2566 ซึ่งเป็นข้อกล่าวหาที่เขาปฏิเสธมาหลายครั้ง และถูกกักบริเวณในบ้านทันที